سه‌شنبه 27 خرداد 1404  

مطالب علمی

1402/9/28 سه‌شنبه

علائم افزایش قند خون.

.
دیابت یکی از انواع بیماریه ای مهم غیر واگیردار و مزمن می باشد که امروزه در دنیا افراد زیادی به آن مبتلا هستند.
علائم افزایش قند خون
افزایش تشنگی ، کاهش یا افزایش اشتها، افزایش دفع ادرار، خستگی، ضعف، کاهش وزن سریع، خشکی پوست و خارش آن، کند شدن بهبود زخم، کاهش هوشیاری و اگر رسیدگی نشود بیهوشی.
اصول تنظيم قند خون
1)داشتن فعاليت بدني منظم: ورزش يا پياده روي حداقل به مدت نيم ساعت در روز براي كنترل و تنظيم قند خون الزامي است،  بدون فعاليت بدني منظم و تنها با محدود كردن رژيم غذايي، كنترل قند خون ميسر نيست.

2)وزن مناسب و حفظ آن: افزايش وزن موجب بالا رفتن قند خون مي شود.
3)منظم و كم خوردن غذا: سعي كنيد بدون در نظر گرفتن قند خونتان، هيچ يك از ميان وعده ها يا وعده هاي اصلي غذاي خود را  حذف نكنيد، به هم خوردن وقت غذا يا نخوردن آن در افراد ديابتي باعث نوسان قند خون از ميزان طبيعي مي شود، با توجه به اهميت كاهش دريافت كالري دركنترل قند خون، مقدار غذا بايد كم باشد.
4)نوع مواد غذايي: مواد غذايي حاوي قندهاي ساده مثل عسل، شكر و تمام مواد غذايي كه در تهيه آنها قند يا شكر به كار رفته است در بالا بردن قند خون   بسيار موثرند و بهتر است اين گروه، به طور كامل از برنامه غذايي بيماران ديابتي حذف شوند.مواد غذايي بدون فيبر، قند خون را بالا مي برند، به عنوان مثال آب ميوه بيشتر از خود ميوه، قند خون را بالا مي برد، چون فيبر كمتري دارد، يا نان مصرفي فرد ديابتي بايد از انواع حاوي فيبر يعني سبوس دار (نان جو يا نان سنگك) باشد.

نمونه مواد غذايي با نمايه شاخص قند خون كه بيماران ديابتي مي توانند، مصرف كنند نخود، نخود بدون پوست، نخودچي، لپه، ذرت تازه، عدس، باقلا با پوست، نان تافتون، لوبيا قرمز، لوبيا چيتي، لوبيا سفيد، چغندر، توت خشك (روزي 7 عدد)، نان سنگك، كشمش قرمز (روزي 2 قاشق غذاخوري)، ماش، جو، خرماي زرد يا انجير خشك (روزي 2 عدد)، خيار.
آموزش به بیمار و خانواده
در تنظيم برنامه غذايي روزانه مصرف خيار و كدو، بادمجان سرخ نشده، سبزيجات مثل انواع كلم، كرفس، لوبيا سبز، كاهو، سبزي خوردن، تره فرنگي، قارچ، پياز، فلفل دلمه، اسفناج و ريواس را جاي دهيد.
مصرف لبنيات كم چرب در حدود 3-2 ليوان شير يا ماست، پنير كم چرب به اندازه يك قوطي كبريت، غذاهاي پروتئيني كم چرب و  اغلب در حد معمول بلامانع است.
مصرف قند و شكر و مواد شيرين حاوي قند، عسل، مربا، شربت هاي شيرين، نوشابه، شكلات، آبنبات، شيريني، بستني و ... ممنوع است.
ميزان مواد نشاسته اي و نوع آنها بايد بسيار كنترل شده باشد.
نان سبوس دار يا برنج رژيم اصلي فرد ديابتي است، اما به مقدار كم. همچنين بهتر است از روزي 8 قاشق غذاخوري تجاوز نكند، مي توان ميزان فيبر و سير كنندگي برنج را با عدس، لوبيا، ماش يا شويد بالا برد.
بيماري قند مي تواند به عروق محيطي آسيب برساند، لذا بيماران ديابتيك بايد به طور مرتب به چشم پزشك، متخصص كليه و متخصص قلب و عروق مراجعه نمايند.
رعايت بهداشت فردي به خصوص پاها بسيار مهم است، بنابراين با مشاهده هرگونه زخم، التهاب، تاول و ... به پزشك مراجعه نموده و از پوشيدن كفش هاي تنگ اجتناب نماييد،‌ در ضمن براي خريد كفش در ساعت هاي بعد از ظهر اقدام نماييد.
بيماران ديابتيك بايد مراقب افت قند خون خود باشند، لذا در صورت مشاهده علائمي نظير سرگيجه،‌ حالت تهوع،  بي حالي، تعريق در اسرع وقت با خوردن يك ماده قندي وضعيت خود را طبيعي كنند و در صورت امكان قند خون خود را  كنترل نمايند.
ميزان و نوع ميوه ها بايد كم و كنترل شده باشد. به دليل فوايد ميوه، استفاده از 2 واحد ميوه در روز اجباري است، اما افراد ديابتي نبايد، روزانه، بيش از 3 واحد ميوه مصرف كنند.
از ميوه هاي حاوي قند بالا مانند هندوانه، خربزه، طالبي، انگور، انبه،‌ موز در يك روز به هيچ عنوان بيش از يك واحد استفاده نشود.
    
دانشگاه علوم پزشکی آبادان
بیمارستان ولیعصر (عج) خرمشهر
واحد پرستاری آموزش و پیگیری بیمار


خودمراقبتی بیماران دیابتی



تهیه شده توسط مهدی ملحانی ، حسین مرتب و حسین والی زاده
فروردین 1402
يك واحد میوی شامل یک عدد از ميوه هايي با اندازه متوسط مثل سيب، پرتقال، نارنگي، كيوي و گلابي است.
يك ليوان از ميوه هاي كوچك مثل زردآلود، سيب گلاب، آلوي زرد، گيلاس و آلبالو يك واحد است.
يك ليوان از ميوه هاي برشي مثل طالبي، هندوانه و خربزه يك واحد است.

نحوه تزریق انسولین
ابتدا باید سر سوزن را نصب کنید  و از مایع انسولین که در داخل قلم وجود دارد هواگیری نمائید. برای این کار با دو ضربه کوچک به بدنه ی سرنگ ضربه بزنید  تا هوا خارج شود. اگر با فشار یک واحد مایع از سر سوزن خارج شد، یعنی هوا از ان خارج شده است و سر سوزن سالم است و شما می توانید تزریق را انجام دهید. سپس مقدار انسولینی که دکتر تجویز کرده است را بر روی سرنگ تنظیم کنید و در ناحیه مورد نظر که برای تزریق انسولین مناسب است، مثل بازو شکم ران وتزریق را انجام می دهیم.
محل مناسب برای تزریق انسولین کجاست؟
بازو
محل درست تزریق انسولین در بازو به فاصله ی ۴ انگشت از کتف و ۴ انگشت از آرنج پائین تر تزریق باید انجام شود. یا اینکه دست خود را بر روی شانه ی دیگر خود قرار دهید و تزریق را بر روی برآمدگی بازو انجام دهید.
با چه زاویه ای باید تزریق انجام شود؟ برای تزریق باید دست خود را عمود قرار دهید که مایع انسولین زیر پوست وارد نشود، یعنی۹۰ درجه.
شکم
توجه کنید که قسمت بالا و زیرناف نباید انسولین تزریق کرد. در صورت تزریق در این مکان اتفاق نا هنجاری نمی افتد، اما دو مکان جای مناسبی برای تزریق انسولین نیست. جای مناسب در فاصله ی ۴ انگشت دو طرف ناف می باشد.
ران
فرض کنید که دست خود را در جیب شلوارتان قرارد داده اید در این ناحیه شما می توانید در ران خود انسولین تزریق کنید.
مورد مهم در رابطه با انسولین این است که بهتر است در دمای اتاق نگهداری شود و یا گاهی در یخچال نگه داری می شود.

 .
آرشیو
بيشتر